Theatermaker Ida van Dril

Interview met Coen Verbraak op Radio 1 over Hamlet.

Ida van Dril speelt Hamlet
Door Andy Doornhein – foto’s Etienne Hessels

Het toneel is nagenoeg leeg. Slechts een kleine kubus in een spotlight vanuit het plafond is zichtbaar. In dit lege speelvlak begint de nieuwe voorstelling van Ida van Dril: Hamlet.

Hamlet is een tragedie van William Shakespeare, geschreven rond 1600. Het stuk draait om prins Hamlet van Denemarken, die rouwt om de dood van zijn vader, koning Hamlet. Wanneer de geest van zijn vader verschijnt en onthult dat hij is vermoord door zijn eigen broer, Claudius, zweert Hamlet wraak. Claudius heeft niet alleen de troon overgenomen, maar is ook met Hamlets moeder, Gertrude, getrouwd. Hamlet doet alsof hij gek is om zijn vijanden te misleiden en de waarheid te achterhalen. Zijn gedrag veroorzaakt verwarring en wantrouwen, vooral bij Ophelia, zijn geliefde, en haar vader Polonius.

Door intriges en misverstanden raken meerdere personages verwikkeld in de tragedie. Hamlet doodt per ongeluk Polonius, wat leidt tot Ophelia’s waanzin en zelfmoord. Uiteindelijk eindigt het verhaal in een bloedbad: Hamlet, Claudius, Gertrude en Ophelia’s broer Laertes komen om in een dodelijk duel. Voor zijn dood slaagt Hamlet erin wraak te nemen op Claudius. Het stuk onderzoekt thema’s als wraak, verraad, twijfel en de zin van het leven. De beroemde monoloog “To be or not to be” reflecteert Hamlets innerlijke worsteling met leven en dood. Hamlet blijft een van de meest invloedrijke en opgevoerde toneelstukken ooit.

Maar draait het vanavond wel echt om deze bloederige wraaktragedie? Van Dril is naast bevlogen actrice ook gewoon moeder. Gescheiden, met een puberende zoon. Terwijl de voorstelling in eerste instantie lijkt uit te monden in een moderne versie van dit eeuwenoude toneelstuk, volgt al snel een onverwachte wending: het stuk wordt verweven met haar eigen leven. Van Dril worstelt met het ongrijpbare gedrag van haar zoon, en haar relatie met haar ex laat ook te wensen over. Hoezeer ze haar best ook doet om haar zoon te bereiken, het lijkt allemaal vruchteloos. De pop die Hamlet voorstelt, transformeert met eenvoudige middelen naar haar zoon. Terwijl Hamlet worstelt met de vraag hoe hij de dood van zijn vader kan wreken, kampt de zoon met de dilemma’s van de huidige generatie. Hij duikt weg in het scherm van zijn telefoon, terwijl zijn moeder wanhopig probeert contact te maken.

RECENSIE Friesch Dagblad
Wiggele Wouda

Ze staat in menig theaterbrochure aangekondigd binnen de categorieën ‘jeugdtheater’ en ‘poppenspeler’. Hier en daar vermeldt haar lemma een leeftijdsindicatie: ‘vanaf 15+’. Misschien is het daarom wel dat theater De Koornbeurs in Franeker in de voorverkoop slechts tien kaarten had verkocht voor de voorstelling Hamlet van poppenspeler Ida van Dril.

Om te voorkomen dat verteller, poppenspeler en acteur Ida van Dril voor een praktisch lege zaal zou spelen, heeft het theater haar vrien- den van de schouwburg uitgenodigd om deze voorstelling gratis bij te wonen. Grandioze zet. De reacties na afloop van deze voorstelling waren unaniem positief: van mooi tot laai- end enthousiast. En terecht!

Maskerhoofd
In de schaduw van haar leermeester Fred Delfgaauw die medeverantwoordelijk is voor deze voorstelling, heeft ze gezien en ervaren hoe poppen tot leven kunnen worden geroe- pen met slechts een maskerhoofd, een handgebaar en een stukje katoenen stof als kledingstuk. Zo ontpoppen ze zich op het toneel tot levende wezens die pijn, verdriet, zorgen maar ook blijdschap voelen en verbeelden, met de almachtige en alwetende verteller ernaast. Fred Delfgaauw is daarin een virtuoos.

Maar Ida van Dril komt ondertussen met haar spelbeheersing en inhoudelijke verhaal heel dicht bij hem in de buurt. In Hamlet, het beroemde drama van William Shakespeare, laat ze dat meer dan overtuigend zien. Wie echter denkt dat ze Hamlet als reguliere vertelling vertolkt, komt voor een aangename verrassing te staan. Natuurlijk, de grote hoofdrolspelers verschijnen ten tonele – ‘to be or not to be’– maar meer als sparringpart- ners voor haar eigen leven, voor haar eigen situatie als actrice, als moeder, als gescheiden vrouw.